Blog: Big government, vloek of zegen?

Een vraag die gevolgd kan worden door veel verschillende antwoorden en kan leiden tot verhitte discussies. Het gaat hierbij niet alleen om de praktijk van alle dag, maar meer nog om wereldbeelden. Voorheen werd dit thema vooral gezien door de bril met het onderscheid tussen liberaal of socialistisch. De periode na de val van de muur zag de triomf van het (neo) liberalisme over het socialisme zoals dat in communistisch gestuurde landen werd toegepast. Het neo-liberalisme en het marktdenken werd dominant met een terugtredende overheid en vele privatiseringen als logisch gevolg.

Nu, ruim 30 jaar later lijkt de pendule weer terug te zwaaien, iets wat vooral zichtbaar is geworden n.a.v. de Corona-crisis. Overal ter wereld neemt de overheid een steeds belangrijkere rol op zich. De economie moet worden gestut  en nationale "kroonjuwelen" moeten behouden blijven. Corona blijkt een game changer voor politici die een grote verantwoordelijkheid krijgen toegeschreven om met alle middelen die ze hebben de grote crash te voorkomen. In enkele gevallen gaat dat nog veel verder en strekt de overheid haar invloed ook uit tot in de persoonlijke levenssfeer. Om te beginnen in landen in het verre oosten, waaronder het meest prominent China, maar ook in Nederland wordt al druk nagedacht over track & trace apps om burgers te kunnen volgen. Met uiteraard de nodige discussies tot gevolg, want hiermee raak je aan wereldbeelden van de burgers.

De discussie in West-Europa verloopt daarom (gelukkig) ook anders dan in andere delen van de wereld. Maar of het nu de EU is, een nationale overheid, of een veilingorganisatie, er is behoefte aan collectieve structuren en bijbehorende solidariteit. Ter illustratie durf ik wel te stellen dat het prijsherstel in de sierteelt toch zeker voor een deel te danken is aan de sterke ontwikkelde logsitieke functie van het Nederlands sierteeltcomplex. Op het moment dat ergens de vraag weer aantrok was Nederland in staat dit direct met aanbod te beantwoorden, een voorsprong op onze meer versnipperde buitenlandse concurrenten.

Samen sta je sterk zogezegd, maar dat vraagt offers en water bij de wijn doen. Als er geen vuiltje aan de lucht is lijken deze overkoepelende structuren alleen maar vertragend en hinderlijk, maar ik durf te stellen dat ze in tijden van crisis en onzekerheid van grote waarde kunnen zijn. Dit alles zo lang die structuren ter verantwoording geroepen kunnen worden. Ze moeten terughoudend zijn in de uitoefening van hun macht. Deze balans vereist een actieve betrokkenheid van de leden/ burgers en een overheid die voor ál haar burgers actief is, danwel een veiling die zich bekkomert om al haar leden en klanten, groot en klein.

Bron: Bart Sosef