BLOG Fokke Buwalda: Een normale hittegolf

Vakantietijd. Rijen op Schiphol, zwarte zaterdagen op de Europese wegen, allemaal naar de zon. Ondertussen is het weer waarvoor we allemaal naar het zonnige zuiden willen ook gewoon hier. Ja, inclusief de droogte…

Behalve de stikstofperikelen hebben de boeren er een nu hoofdpijndossier bij: water. Maar ook in de glastuinbouw is het raadzaam om weer eens over dat water na te denken. We zijn een stuk zuiniger geworden door te gaan recirculeren, maar daar heb je schoon uitgangswater voor nodig. Juist ja: regenwater. Die regenwaterbassins zijn berekend op een normaal klimaat, maar het lijkt er op dat lange periodes van droogte steeds normaler worden. Met slechter water moet je meer spuien, waardoor je weer meer water nodig hebt en ook de emissie van stikstof met het spuiwater toeneemt. Terwijl het streven is om die emissie in 2027 op 0 te krijgen.
 
Behalve voor droogte lijkt het 'nieuwe Hollandse klimaat' ook voor meer hittegolven te zorgen. De hoge temperaturen zorgen voor een kortere uitgroeiduur en een andere plantbalans. Met gevolgen voor het gewas en de productieplanning, inhuren van personeel en het nakomen van leveringscontracten.
 
Dit komt natuurlijk boven op de uitdagingen die we al hadden met de gestegen prijzen voor energie en CO2. Zoals de Chinezen zeggen: "We leven in interessante tijden!"
 
Als je met een economische bril op naar het productieproces kijkt, dan heb je een kostenkant (grondstoffen, arbeid, krediet) en een opbrengstenkant: het product en wat dat oplevert. Zolang de opbrengsten hoger zijn dan de kosten maak je winst en kun je groeien. Uiteindelijk zijn er grenzen aan de groei, bijvoorbeeld als de grondstoffen duurder worden door toegenomen vraag, of als de prijzen voor het product dalen als de markt verzadigd is. In een stabiele markt ontstaat op die manier vanzelf evenwicht. Wordt dat evenwicht verstoord, dan ontstaat er onrust. We zijn in de tuinbouw, als innovatieve sector, voortdurend op zoek naar slimme verbeteringen van het productieproces. We zijn we daar aardig goed in geweest tot nu toe. Bij elke innovatie zoekt de markt weer een nieuw evenwicht. Een andere oorzaak van verstoringen is natuurlijk dat de omstandigheden veranderen. Energie is ineens peperduur, ook merken bedrijven dat CO2 duurder wordt, en ja, dat klimaat wordt dus ook een dingetje.
 
Bij het zoeken naar een nieuw evenwicht helpt het als je goed kunt rekenen aan het productieproces. Kosten van energie, CO2 en water variëren, maar ook de opbrengsten doen dat. Die zijn afhankelijk van de kaseigenschappen en de teeltstrategie. Maar ook van de afzet, en dan is het effect van die warmte op de productieplanning weer heel belangrijk. Omdat alles met elkaar samenhangt is het antwoord op de vraag wat je het beste kunt doen eigenlijk altijd: "dat hangt ervan af!"
 
We weten veel van die processen, invloeden en samenhang. Maar kennis is nog geen inzicht. Dit is waarom wij onze rekentools ontwikkelen. Inzicht in kosten en baten is nodig om de best mogelijke beslissingen te nemen in deze veranderlijke tijden.

Bron: Fokke Buwalda