Blog: Mechanisatie en automatisering; keiharde noodzaak

Op dit moment slokken alle ontwikkelingen rondom het coronavirus alle aandacht en energie op bij ondernemers. De media informeren ons dan ook over niets anders en dat is vrij logisch. De gevolgen zullen enorm zijn en laten zich nog lang niet volledig inschatten. Aan de andere kant is het ook zeker dat deze crisis weer voorbijgaat. Maar de problemen met de tekorten aan personeel blijven bestaan. Daarom wordt het hoog tijd dat ondernemers het thema automatisering bovenaan hun prioriteitenlijst gaan zetten.

Beschikbaarheid van mensen en huisvesting
De afgelopen veertig jaar heb ik in de meeste teelten de arbeid/omzetverhouding niet zien dalen. Sterker nog, in de meeste gevallen zijn ze alleen maar gestegen. De potplantenteelt en chrysantenteelt vormen hierbij de positieve uitzondering op de regel. Het is dan ook niet voor niets dat de potplantenteelt al decennialang het hoogste rendement laat zien volgens de LEI-cijfers. Daarbij lopen we inmiddels niet alleen tegen bedrijfseconomische grenzen aan, maar steeds vaker ook tegen aspecten als beschikbaarheid van mensen en huisvesting. Ook het draagvlak voor de grote hoeveelheid arbeidsmigranten neemt meer en meer af. Ondanks diverse risicovolle initiatieven van individuele ondernemers en samenwerkingsverbanden boekt de automatisering te weinig vooruitgang. Blijkbaar is er meer nodig.

Automatisering vraagt grootse aanpak
De tijd van met een paar kwekers en een toeleverancier bij elkaar zitten en even wat automatisering ontwikkelen, is voorbij. Het ontwikkelen van automatisering is een zeer kapitaalsintensief proces dat vraagt om een intensieve samenwerking tussen uiteenlopende disciplines. Om te beginnen is er een goed uitgedachte strategie nodig, wat om de nodige hoeveelheid geld vraagt. Die is op te brengen door de kosten met een grote groep belanghebbenden te delen. Dat zorgt eveneens voor een beperking van de risico's. Ook de inzet van een ervaren projectleider is essentieel om de voortgang te bewaken en op de juiste momenten go/no go-momenten in te bouwen. Laat daarbij vooral de gedachte los dat de huidige teeltwijze het uitgangspunt is om te automatiseren. Het gaat uiteindelijk om doeloptimalisatie.

Keiharde noodzaak
Op basis van de marktontwikkelingen en toekomstverwachtingen is automatisering een keiharde noodzaak om als sector verantwoord de toekomst tegemoet te treden. Dit vraagt om grootschalige en multidisciplinaire samenwerking om tijdig voldoende kapitaal en kennis bij elkaar te brengen. Ook is er meer expertise van buiten de sector nodig om los te komen van bepaalde overtuigingen. In mijn visie is automatisering dan ook niet zo zeer een keuze, maar de bepalende randvoorwaarde!

Bron: Eric Flinterman