Blog: Software-bescherming: auteursrecht versus octrooirecht

Leuk hoor, al die technologische ontwikkelingen in de tuinbouw: autonoom rijdende buisrailwagens met camerazuilen, robots die data verzamelen uit alle uithoeken van de kas. Maar de uitvinder van de vernuftige software die erachter zit blijft vaak met lege handen achter. Toch? Op software rust auteursrecht, maar dat beschermt in de praktijk maar tot op zekere hoogte. Einde oefening voor de innovatieve softwareontwikkelaar? Kijkend naar de snelle automatisering in de land- en tuinbouw lijkt het me hoog tijd om het vooroordeel over de bescherming van software ook hier eens te ontmantelen.



Exclusief IE-recht voor software
De bescherming van software wordt steeds belangrijker, ook in de land- en tuinbouw. We zien hier een enorme opkomst van artificial intelligence, het gebruik van big data, de daaruit voortvloeiende machine learning, automatisering en robotisering. Nederland loopt voorop als het gaat om deze uitvindingen. Achter al die uitvindingen zit innovatieve software waarin veel tijd, geld en expertise zit. Dit geeft u natuurlijk liever niet zomaar weg aan de concurrent.

Auteursrecht op software => Beperkte beschermingsomvang
Het vooroordeel bestaat echter dat software is uitgesloten van octrooibescherming en het maar moet doen met wat auteursrechtelijke bescherming. Een gemiste kans. Auteursrecht beschermt namelijk vooral de broncode, oftewel de letterlijke programmeertaal waarin het computerprogramma geschreven is. Het daaraan ten grondslag liggende algoritme is daarmee echter nog absoluut niet exclusief beschermd. Een programmeur van een concurrent staat het dan nog steeds vrij om wat aan de verschillende onderdelen van de software te sleutelen, wat andere termen te gebruiken, en zie daar: geherformuleerde 'gloednieuwe' software die buiten de beschermingsomvang van het auteursrecht valt.

Octrooirecht op software => Ruime beschermingsomvang
Auteursrecht is gelukkig niet de enige manier om computer- en software-gerelateerde uitvindingen exclusief mee te beschermen. Een goed en breed opgesteld octrooi voor de achterliggende innovatieve uitvindingsgedachte, kan veel meer beschermingsomvang bieden, mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.

Voorwaarden
Bescherming van software met een octrooi is niet vanzelfsprekend. Het vergt wat creativiteit, maar het kan wel. Een van de voorwaarden is dat de uitvinding nieuw en inventief moet zijn. Daarnaast moet het een technische oplossing bieden, voor een technisch probleem. Aan dit laatste criterium van 'technisch effect' kan worden voldaan als de software een oplossing biedt die uitstijgt boven een gewone fysieke interactie met een computer. Het gaat dan al snel om softwarematige oplossingen die een verbetering van prestatie of efficiency van iets van hardware kunnen realiseren.
 
In de uitdagingen waar de land- en tuinbouw voor staat met teruglopend aanbod van goedkope arbeidskrachten, versnelde automatisering en grote vraag naar meer voedsel wegens sterk groeiende wereldbevolking, zijn er steeds meer voorbeelden van dergelijk 'technisch effect' van software terug te vinden. Wat te denken van methoden voor verwerking van allerhande big data die tegenwoordig tijdens het opkweken van de groente, fruit, bloemen en planten worden verzameld, maar ook besturingsprogramma's voor allerhande autonome robots en automatiseringstechnieken die in de kas gebruikt worden.

Als het u als softwareontwikkelaar/uitvinder lukt om het technische probleem-oplossing te benoemen waar uw software voor ontwikkeld is, geeft een octrooi u een groot extra voordeel in aanvulling op het auteursrecht. Waar auteursrecht de broncode beschermt, geeft een octrooi in aanvulling daarop ook nog eens het alleenrecht voor de achterliggende inventieve uitvindingsgedachte. Tezamen beschermen ze uw software-gerelateerde uitvinding dan ook veel ruimer.

Voordelen
De brede bescherming van software heeft nog een paar andere belangrijke voordelen. Ik zet ze voor u op een rijtje:

1. Alleenrecht: voor de komende (maximaal) twintig jaar bepaalt u zelf wat er met uw software-uitvinding gebeurt. Verkopen, houden, door ontwikkelen? Het is aan u.
2. Waardevermeerdering van uw bedrijf: een bedrijf dat een sterke IE-portefeuille heeft is meer waard. Dit is een groot voordeel bij bijvoorbeeld overname of het vinden van investeerders. Zie het ook als een manier om uw bedrijf als innovatief op de kaart te zetten.
3. Handelswaar: u kunt licenties uitgeven en op die manier het software-gerelateerde octrooi commercieel benutten. Maar ook verkoop van het software-gerelateerde octrooi is mogelijk. Dat geeft weer middelen om u te richten op het ontwikkelen van nieuwe software-gerelateerde uitvindingen en de octrooiering daarvan.
4. Belastingvoordeel: Zowel door auteursrecht beschermde software alsook een software-gerelateerd octrooi geeft u samen met een WBSO-ticket toegang tot de Innovatiebox, de fiscale stimuleringsmaatregel van de overheid. Dit kan helpen de vennootschapsbelasting over winst op innovaties te verlagen van 20-25% naar 7%.

Wilt u met u softwareoplossingen in de land- en tuinbouw een sterke positie innemen? Onderzoek dan zeker de mogelijkheid tot octrooiering.

Bron: Rudi Riemens