Greenwashing: wat is het en voorkom je het?

Het is steeds vaker in het nieuws: ‘greenwashing’. Niet alleen maatschappelijk leidt greenwashing tot discussie, maar ook in de rechtspraak komt de term inmiddels voor. Zo oordeelde de Rechtbank Amsterdam in 2024 dat verschillende reclame-uitingen van KLM over milieuvoordelen van het vliegen met KLM, namelijk het gebruik van duurzame brandstoffen en herbebossing, misleidend en dus onrechtmatig zijn. Dit noemen we ook wel greenwashing. Maar wat is greenwashing nu precies, wat zijn de gevolgen van greenwashing voor jou als ondernemer en wat kun je doen om een (schade)claim te voorkomen?

Wat is greenwashing?
Greenwashing is simpelweg je duurzamer voordoen dan dat je daadwerkelijk bent. Tegenwoordig is het heel gebruikelijk dat je als ondernemer laat zien dat je duurzaam bezig bent. Dat kan zijn omdat je dat als ondernemer zelf belangrijk vindt of omdat je handelt met een onderneming die alleen wil handelen met duurzaam opererende ondernemingen. Je kunt op verschillende manieren duidelijk maken dat je duurzaam bezig bent. Bijvoorbeeld door op jouw website te laten zien hoeveel CO2-uitstoot jouw diensten besparen of dat je nieuwe klanten binnenhaalt omdat jouw producten nèt wat beter zijn voor het milieu dan die van de concurrentie.

Hoe voorkom je greenwashing?
In principe heb je twee ‘bronnen’ die voor jou als ondernemer belangrijk zijn als het gaat om het maken van – (on)terechte - duurzaamheidsclaims:

• de implementatie van de Europese Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (Richtlijn OHP) in ons Burgerlijk Wetboek vormt momenteel het belangrijkste kader voor de beoordeling van milieuclaims,
• de overeenkomsten die je sluit met jouw klanten en leveranciers, waar tegenwoordig steeds vaker duurzaamheidsverplichtingen in staan opgenomen.

Gevolgen van greenwashing
Als er sprake is van greenwashing omdat je je duurzamer voordoet dan dat je daadwerkelijk bent, zijn dit de mogelijke gevolgen:

• reputatieschade door verbod en rectificatie,
• schadevergoeding,
• vernietiging van de overeenkomst: je bent weer terug bij af,
• een boete van ACM, variërend van € 900.000 tot 10% van jouw jaaromzet.

Hoe wordt greenwashing in de toekomst verder teruggedrongen?
Op 26 maart 2024 is de richtlijn ter versterking van de positie van de consument voor de groene transitie in werking getreden. Die moet uiterlijk 27 maart 2026 in Nederland geïmplementeerd zijn. In deze richtlijn is een lijst opgenomen met productkenmerken waarover de consument niet mag worden misleid, waaronder toekomstige milieuprestaties. Je moet als ondernemer een duurzaamheidsclaim doen met een concreet plan van aanpak, waarbij meetbare en tijdsgebonden doelen moeten worden gesteld.

Conceptrichtlijn
Inmiddels ligt al een tijdje een nieuwe richtlijn in concept. Hierin is opgenomen dat alle ondernemingen met meer dan 10 werknemers en een jaaromzet van meer dan 2 miljoen euro, bij de onderbouwing van hun milieuclaims moeten voldoen aan een aantal minimumcriteria:

1. milieuclaims moeten gebaseerd zijn op erkende wetenschappelijke methoden en de meest recente technische kennis,
2. milieuclaims moeten specificeren  of de claim ziet op het gehele of een gedeelte van het product,
3. bij vergelijkende milieuclaims gelden ook nadere voorwaarden,
4. onderbouwing moet onafhankelijk geverifieerd worden.

Wil je inzetten op duurzaamheid, maar greenwashing voorkomen?
Heb je vragen over een milieuclaim, een overeenkomst met een leverancier (inclusief de kleine lettertjes) of wil je simpelweg jouw positie goed vastleggen als het gaat om duurzaamheidsclaims, neem dan contact op met een van de advocaten ondernemingsrecht bij RWV.

Bron: RWV Advocaten